Konu: سورة الفلق Felak Suresi

Salam, arkadaşlarıma! Ve önce scelik-yə!

   ﭑ  ﭒ  ﭓ  ﭔ  ﭕ  ﭖ    ﭗ  ﭘ  ﭙﭚ  ﭛ  ﭜ  ﭝ  ﭞ  ﭟ               ﭠ  ﭡ

Digər gənc ilahiyyatçı arkadaşın tərcüməsi isə belədir (mən bunun redaktoruyam): "41. Sizə yüngül gəlsə də, ağır gəlsə də, döyüşə çıxın, ma­lınız və canınızla Allah yolunda cihad edin! Biləsiniz ki, bu si­zin üçün daha xeyirlidir". Açığını söyləyim ki, burada mükayisə olunası məqamlar olduğu üçün bu ayəni bu forumda yazdım ki, forum iştirakçıları ilə müzakirə edək. Mənim fikrimcə, yuxarıdakı birinci variant sonrakı varianta nisbətən ayənin əsil mahiyyətini bir qədər mürəkkəbləşdirir.  Burada əsas məsələ bu iki sözün: " ﭒ  ﭓ " üstündədir. Gördüyünüz təkin altın rengli tərcümədə bu sözlərin tərcüməsi ayəyə bir məna verir, amma birinci variantda tamam başqa məzmun var. Bir misal gətirim Türkiyə türkcəsində olan meallardan birindən. Türkiyə Diyanet Açıklamalı: "(Ey müminler!) Gerek hafif, gerek ağır olarak savaşa çıkın, mallarınızla və canlarınızla Allah yolunda cihad edin. Eğer bilirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır". Mən türk tərcüməsi haqqında bir söz edək istəmirəm. Bunu siz türk bacı və qardaşlarımız söyləyin, biz də öyrənək. 

Merhaba Sayın Farahim Salafi,

yazdıklarınızı okudum. "hafif" ve "ağırlıklı" olmakla ne kastedildiği hususunda değişik tercümeler yapılmış. Türkiye'de yayınlanan çevirilerde de bu farklar görünüyor. Çevirmenlerin hemen hemen tamamına yakını bunu "hafif ve ağırlıklı olarak" şeklinde tercüme etmişler. Bir kısmı "piyade ve suvari olarak" şeklinde tercüme etmişler. Bu çevirilerden birinde ise (Muhammed Esed Tercümesi) şu şekilde verilmiş:

"(Sizin için) kolay da olsa zor da olsa, savaşa çıkın......." Bu çeviri sizin çalışmanıza en yakın olanı.

Bu tercümeniz dikkatimi çektiği için acaba bu kelimeler Kur’an’da nasıl geçiyor diyerek merak ettim. خفافا (hifafen) kelimesi خف(haffe) kökünden geliyor. Hafif olmak anlamında olduğu gibi aynı zamanda hafife almak, önemsememek, küçümsemek vs. anlamları da yüklenebiliyor. Nitekim Rum suresi 60ncı ayette aynı kökten bir kelime geçmektedir ve Türkiye Diyanet İşler başkanlığı tercümesinde şu şekilde tercüme edilmiştir:

فَاصْبِرْ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ وَلَا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذينَ لَا يُوقِنُونَ

Sabret. Şüphesiz, Allah’ın va’di gerçektir. Kesin imana sahip olmayanlar sakın seni gevşekliğe (ve tedirginliğe) sürüklemesinler.

Bir başka örnek Zuhruf suresi 54ncü ayettir. Yine Diyanet İşleri Başkanlığı tercümesinde şöyle geçiyor:

فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَاَطَاعُوهُ اِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقينَ

Firavun, kavmini küçük düşürdü (ezdi). Onlar da kendisine itaat ettiler. Çünkü onlar yoldan çıkmış bir toplumdu

Aynı yaklaşımı ثقالا (sikâlen) ibaresi için bulamadım. Ancak bu iki kelimenin kökenlerinde (hafif olmak – ağır olmak) bir zıtlık mevcut olduğundan eğer خفافا (hifâfen) ibaresini önemsememek, hafife almak olarak yorumlarsak bu kelimeyi de önemsemek ciddiye almak olarak yorumlayabiliriz. Allah en doğrusunu bilir.  Veya aynı mantıkla hifafen ibaresini “gevşek, rahat” anlamında yorumlarsak sikal ibaresini ozaman “sıkı, zor” olarak almamız gerekir. Allah en doğrusunu bilir.

Bu durumda diyeceğim odur ki, ayeti “size zor da gelse, kolay da gelse...” şeklinde yorumlayabiliriz. Allah en doğrusunu bilir.

Nitekim ayetin devamında bahsedilen cihad etmek sadece savaşmak manasında alınmamalıdır. Bu topyekün bir mücedelenin adıdır. Dolayısıyla hayatın tümü aslında bu hakla batıl arasındaki mücadeleye adanmalıdır. Şimdi bu mücadele esnasında bir kişi misalen şöyle düşünebilir “ben tek başıma ne yapabilirim ki?” yahut “bu hakikati arkadaşıma söylesem ne olur söylemesem ne olur?” Böyle bir yaklaşımla bu mücadeleyi (yani cihadı) hafife almış olur. Aksini düşünelim, misalen bir kişi şöyle dese “Ben asla arkadaşıma bu ikazı yapamam bu çok zor” bu tavrıyla bu mücadele ona ağır gelmiştir, zor gelmiştir. Oysa Allahu Teala bu ayetinde tam da bu ruh hallerine hitap ederek şöyle diyor:

“Size hafif de gelse, ağır da gelse (ister hafife alıyor, önemsemiyor olun; ister size çok zormuş gibi görünüyor olsa bile) seferber olunuz ve Allah yolunda mücadele (cehaletle, nefsinizle, düşman ordusuyla ... çoğaltılabilir) ediniz....”

Herşeyin en doğrusunu Allah bilir. Bendeniz aciz bir kulum, sürç-ü lisan ettiysem affola.